EP. 7 片頭
各位線頂ê聽眾朋友ta̍k-ê平安ta̍k-ê好,歡迎收聽做工á人pha-kheh-su̍h-to͘h,真歡喜koh khâm ta̍k-ke tī空中再相會!
Chêng 1-chām-á我去參加世界台語文化營,去參與ê朋友ta̍k ê lóng講台語,kui-kang lóng浸tī台語ê環境--ni̍h,實在有夠爽!
Ĕ,koh有chit款活動thang參加--喔!
有--nò͘!A̍h chē無?1 tang辦1遍,kàu taⁿ已經第24屆--ah neh!
Kám有啥心適ê tāi-chì thang分享?
有--lah,有聽在座ê有志teh講,伊ê孫á顧kah chiâⁿ好,lóng講台語,m̄-koh去讀幼tē園了後,轉來厝中國話soah jú講jú chē,伊煩惱nā到國校á以後,kám ē chŏaⁿ m̄講台語?
我mā bat聽過類似ê情形nē!有ê爸母to̍h是hō͘ gín-á去學校了後,看m̄是勢,koh kā gín-á chhōa轉來厝,kui-khì hō͘ gín-á tī厝自學!
像che我mā ē-tàng分享我ka-tī成長ê經驗,我gín-á時,是tī 1 ê純台語ê環境大漢--ê,ē接觸tio̍h中國話,èng-kai是tī去tha̍k幼tē園ê tāi-chì,koh有電視lah,hit ê kan-na有3台ê時代,電視有bàng-gah thang看。M̄-koh我kāng款tī厝lóng講台語,一直到taⁿ án-ne。
Che nā beh討論可能to̍h lò-lò長,a̍h是咱先放音樂,進行咱故事ê部分,故事講了咱chiah koh來繼續káng?
Án-ne mā bē-bái,無to̍h勞煩--lí!
請奏音樂!
Kok-ūi sòaⁿ-téng ê thiaⁿ-chiòng pêng-iú ta̍k-ê pêng-an ta̍k-ê hó, hoan-gêng siu-thiaⁿ chò-kang-á-lâng pha-kheh-su̍h-to͘h, chin hoaⁿ-hí koh khâm ta̍k-ke tī khong-tiong chài-siong-hōe!
Chêng 1-chām-á góa khì chham-ka Sè-kài Tâi-gí Bûn-hòa-iâⁿ, khì chham-ú ê pêng-iú ta̍k ê lóng kóng Tâi-gí, kui-kang lóng chìm tī Tâi-gí ê khoân-kéng--ni̍h, si̍t-chāi ū kàu sóng!
Ĕ, koh ū chit khoán oa̍h-tōng thang chham-ka--o͘h!
Ū--nò͘! A̍h chē bô? 1 tang pān 1 piàn, kàu taⁿ í-keng tē 24 kài--ah neh!
Kám ū siáⁿ sim-sek ê tāi-chì thang hun-hióng?
Ū--lah, ū thiaⁿ chāi-chō ê iú-chì teh kóng, i ê sun-á kò͘ kah chiâⁿ hó, lóng kóng Tâi-gí, m̄-koh khì tha̍k iù-tē-hn̂g liáu-āu, tńg-lâi chhù Tiong-kok-ōe soah jú kóng jú chē, i hoân-ló nā kàu kok-hāu-á í-āu, kám ē chŏaⁿ m̄ kóng Tâi-gí?
Góa mā bat thiaⁿ kòe lūi-sū ê chêng-hêng nā! Ū ê pē-bó to̍h sī hō͘ gín-á khì ha̍k-hāu liáu-āu, khòaⁿ m̄ sī sè, koh kā gín-á chhōa tńg-lâi chhù, kui-khì hō͘ gín-á tī chhù chū-ha̍k!
Chhiūⁿ che góa mā ē-tàng hun-hióng góa ka-tī sêng-tióng ê keng-giām, góa gín-á sî, sī tī 1 ê sûn Tâi-gí ê khoân-kéng tōa-hàn--ê, ē chiap-chhiok tio̍h Tiong-kok-ōe, èng-kai sī tī khì tha̍k iù-tē-hn̂g ê tāi-chì, koh ū tiān-sī lah, hit ê kan-na ū 3 tâi ê sî-tāi, tiān-sī ū bàng-gah thang khòaⁿ. M̄-koh góa kāng-khoán tī chhù lóng kóng Tâi-gí, it-ti̍t kàu taⁿ án-ne.
Che nā beh thó-lūn khó-lêng to̍h lò-lò-tn̂g, a̍h sī lán seng pàng im-ga̍k, chìn-hêng lán kò͘-sū ê pō͘-hūn, kò͘-sū kóng liáu lán chiah koh lâi kè-sio̍k káng?
Án-ne mā bē-bái, bô to̍h lô-hoân--lí!
Chhiáⁿ chàu im-ga̍k!
EP. 7 片尾
咱順tú-chiah ê話題繼續講。Chit-má ê社會,台語ê環境有khah弱勢,kah éng過無kâng,gín-á kan-na tī厝講台語kám有夠?伊以後kám koh beh繼續講?
Gín-á koh來beh講m̄講pháiⁿ講--lah,m̄-koh我認為,siōng無ài kā厝--ni̍h ê台語環境顧ho͘好,叫gín-á tī厝ài講,kā in母語ê基礎顧ho͘在,我感覺kài要緊--ê是ài hō͘ in正確ê觀念!像講是án-chóaⁿ台語bē-tàng放ho͘無--去chit款--ê。母語窮實是1 ê人文化ê根,是siōng基本ê mi̍h-kiāⁿ,絕對m̄是1種工具án-ne!Hō͘ gín-á ài認同ka-tī ê母語。In nā認同--ā,mā免煩惱in m̄講--lah,家庭ê影響真要緊,真重要。
你mā有2 ê gín-á,in台語講了按怎haⁿh?
無我好--lah!In ê環境實在hâm我成長ê時代無kâng,m̄-koh日常ê對話是lóng無siáⁿ問題,mā有才調用白話字kah我phah Lái,算bē-bái--lah。有1 kang,我nā倒--ah,in kám beh koh繼續講我當然mā m̄知,m̄-koh he èng-kai mā m̄是我ài煩惱ê tāi-chì--lah。話koh講倒轉--來,有全台語ê學校ûn-ná kài要緊,to̍h是用台語教天文地理,種種學問ê學校,che to̍h ài趕緊ka chhui--出-來。
Án-ne咱chit-má時間mā差不多--a,真多謝各位聽眾朋友,kāng款邀請各位後禮拜kāng 1 ê時間,繼續來chia kā goán tàu捧場!
我koh補--1-句--lah。Kā母語教hō͘ gín-á bat,是做爸母ê責任,你nā beh khâm gín-á講,beh kā gín-á教,伊to̍h ē-hiáu!一定ē有收成!多謝!
好,各位後禮拜再會ŏ͘!
Lán sūn tú-chiah ê ōe-tê kè-sio̍k kóng. Chit-má ê siā-hōe, Tâi-gí ê khoân-kéng ū khah jio̍k-sè, kah éng-kòe bô kâng, gín-á kan-na tī chhù kóng Tâi-gí kám ū kàu? I í-āu kám koh beh kè-sio̍k kóng?
Gín-á koh lâi beh kóng m̄ kóng pháiⁿ kóng--lah, m̄-koh góa jīn-ûi, siōng-bô ài kā chhù--ni̍h ê Tâi-gí khoân-kéng kò͘ ho͘ hó, kiò gín-á tī chhù ài kóng, kā in bó-gí ê ki-chhó͘ kò͘ ho͘ chāi, góa kám-kak kài iàu-kín--ê sī ài hō͘ in chèng-khak ê koan-liām! Chhiūⁿ kóng sī án-chóaⁿ Tâi-gí bē-tàng pàng ho͘ bô--khì chit khoán--ê. Bó-gí khêng-si̍t sī 1 ê lâng bûn-hòa ê kin, sī siōng ki-pún ê mi̍h-kiāⁿ, choa̍t-tùi m̄ sī 1 chióng kang-kū án-ne! Hō͘ gín-á ài jīn-tông ka-tī ê bó-gí. In nā jīn-tông--ā, mā bián hoân-ló in m̄ kóng--lah, ka-têng ê éng-hióng chin iàu-kín, chin tiōng-iàu.
Lí mā ū 2 ê gín-á, in Tâi-gí kóng liáu án-chóaⁿ haⁿh?
Bô góa hó--lah! In ê khoân-kéng si̍t-chāi hâm góa sêng-tióng ê sî-tāi bô kâng, m̄-koh ji̍t-siông ê tùi-ōe sī lóng bô siáⁿ būn-tê, mā ū châi-tiāu iōng Pe̍h-ōe-jī kah góa phah Lái, sǹg bē-bái--lah. Ū 1 kang, góa nā tó--ah, in kám beh koh kè-sio̍k kóng góa tong-jiân mā m̄-chai, m̄-koh he èng-kai mā m̄-sī góa ài hoân-ló ê tāi-chì--lah. Ōe koh kóng tò-tńg--lâi, ū choân Tâi-gí ê ha̍k-hāu ûn-ná kài iàu-kín, to̍h sī iōng Tâi-gí kà thian-bûn tē-lí, chióng-chióng ha̍k-būn ê ha̍k-hāu, che to̍h ài kóaⁿ-kín ka chhui--chhut-lâi.
Án-ne lán chit-má sî-kan mā chha-put-to--a, chin to-siā kok-ūi thiaⁿ-chiòng pêng-iú, kāng-khoán iau-chhiáⁿ kok-ūi āu-lé-pài kāng 1 ê sî-kan, kè-sio̍k lâi chia kā goán tàu phâng-tiûⁿ!
Góa koh pó͘--1-kù-lah. Kā bó-gí kà hō͘ gín-á bat, sī chò pē-bó ê chek-jīm, lí nā beh khâm gín-á kóng, beh kā gín-á kà, i to̍h ē-hiáu! It-tēng ē ū siu-sêng! To-siā!
Hó, kok-ūi āu-lé-pài chài-hōe ŏ͘!